“ANADOLU” DA
ADNAN VARINCA SERGİSİ
Anadolu Üniversitesi Çağdaş Sanatlar Müzesi, açıldığı 2001 yılından bu yana envanterindeki eserleri belirli zaman dilimleri içerisinde salonlarında sergilemenin yanı sıra, T.C. Merkez Bankası Koleksiyonu, İş Bankası Koleksiyonu, Quensen Büyük Boy Litografiler Koleksiyonu, heykel sanatçısı Şadi Çalık, ressam Abidin Dino, ünlü sinema yönetmeni ”Viscontin’in Yüz Yılı” sergilerine de ev sahipliği yaptı.Gerçekleştirilen etkinlikler, kataloglarla, broşürlerle, afişlerle, tavvim ve kartpostallarla belgelendirildi.
Müze yönetimi olarak aldığımız son kararla; sergi etkinliklerimize, Türk Plastik Sanatlarına sanatıyla, eğitimciliğiyle önemli katkılarda bulunmuş duayenlerin sergilerini de eklemeyi planladık ve Adnan Varınca’yla başlamaya karar verdik. Tem Sanat Gelerisi Yöneticisi sayın Besi Cecan’ın aracılığıyla sergi açma teklifimize aldığımız olumlu yanıtla birlikte hazırlıklarımız başladı. Sergilenecek resimlerin seçimini Galeri Tem’de Besi Cecan ve Fevzi Karakoç ile birlikte yaparken Adnan Varınca da geldi.Yardımcılarının desteğiyle yürüyen büyük usta yan yana sıralanmış resimlerini görünce birden canlandı.Onun, yardım almadan küçük adımlarla ilerleyerek her resminin önünde konuşarak yıllar öncesinde gerçekleştirdiği eserlerini yaratma anını bir kez daha yaşadığına tanık olduk.
Resimlerinde pentür değerlerine öncelik vererek ödünsüz tavrını kararlılıkla sürdüren, çağdaş resmin değerleriyle uyumlu çalışan,üreten,doğayla barışık usta sanatçı şöyle diyor;”Resimde her şeyden önce forme mühim.Rengi olmayan resmi noksan buluyorum.Bu, yaradılıştan ve milletten gelen bir şey. Adiliğe hiç göz yumamıyorum. Nadir bir güzelliği arıyorum hep. Resim sanatı tabiata muhtaç.Tabiat, resim için hem bir kaynak, hem de bir vasıta”
1918 yılında İstanbul’da doğan Adnan Varınca,1933’te St. Joseph Lisesi’nde ortaokulu, 1938’de Galatasaray Lisesi’ni bitirdikten sonra, İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi’nde Léopold Lévy ve Bedri Rahmi atölyelerinde çalışarak 1948’ de mezun oldu.1949-1956 yılları arasında ortaöğretim kurumlarında resim öğretmenliği yaptı. İlk kişisel sergisini 1949’ da İstanbul’da (Fransız Konsolosluğı) açtı.1953-73 yılları arasında yaşadığı Paris’te sanatsal çalışmalarını sürdürdü, araştırmalar yaptı. Besançon’ da açılan “ Paris’te Altı Türk Ressamı” sergisinde ve İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi’ndeki “Paris’teki Türk Ressamlar” sergisinde yer aldı.1973 yılında yurda dönen sanatçı,1980’de Sedat Simavi Vakfı Görsel Sanatlar Dalı’nda Birincilik Ödülünü Turan Erol’la paylaştı.11, İstanbul Sanat Fuarı Artist 2001’de “Onur Sanatçısı” ödülünü aldı. Büyük bir bölümü Tem Sanat Galerisi’nde olmak üzere çok sayıda kişisel sergi gerçekleştirdi.
Varınca’nın resimlerindeki yalınlık, büyük bir ustalıkla kullandığı fırçasının kaba vuruşlarıyla boyanın dokusunu ön plana çıkarır. Duygusallığını yalın renklerle yoğurarak yansıtır.1940 kuşağı içinde özgün bir kimliğin ve kişiliğin temsilcisidir. Usta sanatçı, Erdoğan Tanaltay ile yaptığı söyleşide; ”İnsan kendini pek tanımaz… Ama ben nereye baksam resim gözüyle görüyorum….Çarşıdan yemek niyetiyle aldığım meyve başkadır, resmini yapmak istediğim başka…Hediye etmek istediğim çiçek başka, resmedeceğim başka…Göz değişiveriyor birdenbire…Ressam gözü bambaşka. Fakat bunu başkalarına verebilmek de var…İyi resmi çok seyreden adam artık ressam gözüyle bakmaya alışır. Bu bir merak meselesi. Öyle insan var ki 50 yıldır resim sergilerine gider, ressam seçer, her resmi beğenmez…Ve sevince de saatlerce bakar…Ömrünü vermiş oraya…Göz zevki, seçme kabiliyeti gelişmiş…Tıpkı müzik gibi…Her şeyi dinlemez insan…Seçer…Göz zevki olan insan da güzel resmin tiryakisi olur…” derken resmin izleyicisine de bir mesaj gönderiyor.
Sergide, sanatçının 45 adet yağlıboya tablosu yer alıyor. Açelyalar, narlar, elmalar, armutlar, kavunlar, biberler, zakkumlar, jerbelalar, kasımpatılar. Onun sevdiği ve resmine konu ettiği sıradan nesneleri, resim nesnesine dönüştürdüğü bir pentür tadında izleyeceğiz.
Bu etkinliğin gerçekleşmesinde her türlü desteği veren Anadolu Üniversitesi Rektörü Sayın Prof. Davut Aydın’a, serginin ve kataloğun hazırlanmasında katkı ve emek harcayan Sayın Besi Cecan’a, ressam Güler Artun’a, sergi kataloğunun tasarımını yapan Sevgi Arı’ya ve emeği geçen herkese teşekkürlerimi sunarım.
Prof. Atilla ATAR
Anadolu Üniversitesi
Çağdaş Sanatlar Müzesi Müdürü.
ADNAN VARINCA, Anadolu Üniversitesi Çağdaş Sanatlar Müzesi//2011